ایران در رتبه اول آلوده‌ترین کشور‌ها به بدافزارهای موبایلی

ایران در رتبه اول آلوده‌ترین کشور‌ها به بدافزارهای موبایلی

بر اساس گزارش شرکت کسپرسکی، ایران در جایگاه نخست آلوده‌ترین کشور‌ها به بدافزارهای موبایلی قرار دارد.

ظهور عصر فناوری و ارتباطات مزایای زیادی دارد و توانسته تأثیرات مفید و قابل توجهی روی زندگی بشر بگذارد اما همواره فناوری و تکنولوژی خوب نیست و گاهی پیش می‌آید که تبدیل به دردسری بزرگ می‌شود که باید هر چه سریعتر از شرش خلاص شد. ظهور گوشی‌های هوشمند طی سالیان اخیر باعث شده تا مردم هوشمندانه تر با محیط اطراف ارتباط برقرار کنند و در کل مزایای بسیاری را به ارمغان آورده است.

آلوده‌ترین کشور‌ها به بدافزارهای موبایلی کدامند؟

هر چیزی در کنار مزایایی که دارد، مطمئناً دارای معایب و ایراداتی نیز خواهد بود که باید نسبت به آنها شناخت کافی داشت. یکی از مهمترین معایب گوشی‌های هوشمند و حتی کامپیوتر و لپ تاپ، وجود بدافزارهایی است که روی آنها قرار می‌گیرند. متاسفانه به تازگی مطلع شده‌ایم که ایران در بین کشورهای جهان رتبه نخست از نظر میزان آلودگی به این بدافزارها را کسب کرده که واقعاً خبر ناخوشایندی برای کاربران ایرانی خواهد بود.

در این مقاله قصد داریم به بررسی بدافزارهایی بپردازیم که هم اکنون در کشور ما جولان می‌دهند و همچنین خواهیم آموخت که چگونه می‌توان از شر آنها خلاص شد.

در صورتی که علم این کار را داشته باشید مطمئناً می‌توانید از سیستم و دستگاه خود محافظت کرده و به هیچ وجه فریب بدافزارها و سایت‌های مخرب را نخورید. اگر همین الان نگاهی به گوشی پدر، مادر و یا سایر بستگان خود که با تکنولوژی آشنایی چندانی ندارند بیندازید، مشاهده خواهید کرد که روی دستگاه اندرویدی آنها ده‌ها و شاید صدها پیام تبلیغاتی وجود دارد که هر یک از آنها یک بدافزار محسوب می‌شود.

اگر از آنها بپرسید که این تبلیغات یا وبسایت‌ها و برنامه‌ها چیست، پاسخی برای آن ندارند؛ چرا که اصلا با این مقوله آشنایی نداشته‌اند و طبیعی است که ساز و کار آن را ندانند. در حال حاضر ایران در جایگاه نخست آلوده ترین کشورهای جهان از نظر وجود بدافزارها ایستاده است.

کدام کشورها آلوده ترین هستند؟

لازم به ذکر است که یک شرکت امنیت سایبری به نام کسپرسکی با انتشار گزارش‌های سه ماهه نخست سال 2022 خود اعلام کرده که ایران از نظر آلوده شدن به بدافزارها در رده نخست قرار گرفته است. در گزارش این کمپانی این گونه بیان شده که ایرانی‌ها از نظر داشتن بدافزار در گوشی‌های خود رکورددار کل جهان هستند.

طبق آنچه آمار عددی این شرکت نشان می‌‌دهد تقریباً 35.25 درصد از مجموع گوشی‌هایی که در ایران وجود دارند دچار این ویروس شده‌اند و این یعنی از هر سه گوشی حدود یکی از آنها آلوده به بدافزار خواهد بود. جالب تر اینکه پس از کشور ما، چین قرار دارد و آمار عددی آنها 26.85 درصد است که حدود ده درصد از ما بهتر هستند. البته نکته قابل تأمل میزان جمعیت چینی‌ها در مقایسه با ایرانی‌ها است. بنابراین آمار چین بسیار بیشتر از ما محسوب می‌شود.

رتبه سوم در میان آلوده ترین کشورها به بدافزار، از آنِ یمن است که با سهم 21.23 درصدی جزو آلوده ترین‌ها قرار دارد. رتبه‌های بعدی به ترتیب سهم آنها عبارتنداز: عمان با 19.01 درصد، عربستان سعودی با 15.81 درصد، الجزایر با 13.89 درصد، آرژانتین با 13.59 درصد، برزیل با 10.80 درصد، اکوادور با 10.64 درصد و مراکش با 10.56 درصد.

در گزارش‌های سه ماهانه شرکت کسپرسکی این طور آمده که گوشی‌های 35 درصد ایرانی‌ها آلوده به بدافزار شده در حالی که این آمار مربوط به سه ماهه اول سال 2022 بوده و هم اکنون این آمار حدود 5 درصد کاهش داشته است. خبر بد این است که با این حال حدود 35 درصد از کاربران ایرانی روی گوشی‌های خود تبلیغات و یا برنامه‌هایی را نصب کرده‌اند که عملا بدافزار بوده است.

همان‌طور که می‌دانید یکی از تهدیدهای سایبری دیگر که متاسفانه در ایران ما نیز وجود دارد، باج افزار است. گفتنی است که میزان باج افزارها کم است و بر اساس گزارش موسسه کسپرسکی حدود 1 درصد گوشی‌های کاربران ایرانی آلوده به باج افزار می‌شوند.

باج افزار، بدافزار و تبلیغ افزار چیست؟

در این مقاله و تا اینجای کار درباره دو مفهوم بدافزار و باج افزار حرف زدیم اما ممکن است این سوال برای شما ایجاد شده باشد که تفاوت بین بدافزار و باج افزار در چیست؟ مفهوم سومی که قرار است با آن آشنا شویم، تبلیغ افزار و تفاوت آن با دو مفهوم دیگر است. بنابراین برای دانستن تفاوت این اصطلاحات با ما باشید.

1. بدافزار: حتماً شنیده‌اید که گفته می‌شود هکرها اطلاعات میلیون‌ها کاربر را دزدیده‌اند یا به تأسیسات فلان شرکت آسیب رسانده‌اند. اغلب بدافزارها کارشان همین است. آنها وارد گوشی موبایل یا سیستم رایانه‌ای شما می‌شوند و به فایل‌های مهم و غیرمهم شما دسترسی پیدا می‌کنند.

پس از آن می‌توانند به گوشی یا سیستم شما آسیب جدی وارد کنند یا اینکه اطلاعات افراد را بدزدند. یکی از روش‌های به دام انداختن افراد با بدافزار، لینک‌های مخربی است که روزانه دریافت می‌کنید. باید دقت داشته باشید که به هیچ وجه نباید روی لینک‌های ناشناس و مشکوک ضربه بزنید چرا که ممکن است بدافزار باشد. متاسفانه در صورت نصب این بدافزارها روی گوشی موبایل باید به فکر سرقت اطلاعات خود باشید.

2. باج افزار: ممکن است روزی سراغ گوشی یا لپ تاپ خود بروید و وقتی رمز آن را می‌زنید برایتان باز نشود. باج افزارها از سوی هکرها ساخته می‌شوند و با ساز و کار خود اقدام به رمزنگاری فایل‌های قربانیان خود می‌کنند. سپس از کاربر می‌خواهند که باج بدهد تا آنها رمز گوشی یا لپ تاپش را بگویند.

3. تبلیغ افزار: از دیگر برنامه‌های مخرب روی گوشی‌های هوشمند تبلیغ افزار است که بدون اجازه گرفتن از کاربر، تعداد زیادی تبلیغ نشان او می‌دهند. اگر بدون هیچ دلیل خاصی روی گوشی همراه خود تبلیغ می‌بینید باید حتماً به وجود تبلیغ افزار در دستگاه خود شک کنید.

علت زامبی شدن گوشی

اگر گوشی شما به طور ناخواسته تبدیل به محلی برای رشد و جولان ویروس‌ها و باج افزار و بدافزارها شده، اصطلاحاً دچار بات نت یا زامبی شده‌اید. در واقع شما بی‌آنکه خود بدانید درگیر آلودگی‌های بدافزاری شده‌اید. سوال اینجاست که چرا و به چه علت گوشی‌های ما زامبی می‌شوند؟

سه مورد از مهمترین دلایل گرفتار شدن در چنگال بدافزارها یا بات نت‌ها عبارتنداز: نصب برنامه‌های مشکوک روی گوشی تلفن همراه، فقدان یا نبود سواد سایبری و کلیک روی لینک‌های ناشناس. متاسفانه یکی از مهمترین دلایل اینکه در کشور ما بدافزار روی تلفن‌های هوشمند زیاد شده، استفاده مکرر ما ایرانی‌ها از فیلترشکن و وی پی ان است.

راه های جلوگیری از بدافزار شدن

می‌دانید که در کشور ما و در شرایط کنونی همه ما خواه ناخواه از فیلترشکن یا همان وی پی ان استفاده می‌کنیم و بسیاری از ما از آن دست فیلترشکن‌هایی بهره می‌بریم که رایگان هستند و بابت آن هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنیم. پیش تر گفتیم که مهمترین دلیل آلوده شدن گوشی‌های ما ایرانی‌ها به بدافزار، نصب و استفاده مکرر از فیلترشکن‌ها است.

اصولا فیلترشکن‌ها مضرات بسیاری برای جامعه دارند و فیلتر کردن سایت‌ها و اپلیکیشن‌های کاربردی مردم باعث شده تا آنها به سمت استفاده از این ابزار نامناسب سوق داده شوند. برای اینکه بتوانیم از آلوده شدن گوشی خود به بدافزار جلوگیری کنیم باید سواد سایبری خود را در تمام زمینه‌ها افزایش دهیم تا گوشی هوشمند ما از بدافزار، باج افزار و تبلیغ افزار در امان بمانند.

• می‌توانید از فروشگاه‌های رسمی و معتبری همچون گوگل پلی برنامه‌های کاربردی خود را نصب کنید. البته آن طور که شرکت کسپرسکی عنوان می‌کند، برخی از فروشگاه‌های رسمی نیز برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های آلوده به بدافزار را تحویل مشتریان می‌دهد که عمده ترین آنها وی پی ان‌ها هستند.
• به هیچ وجه نباید گول هکرها را بخورید و از برنامه‌هایی که ادعا می‌کنند می‌توانند قابلیتی به شبکه‌های اجتماعی بیفزایند اصلا استفاده نکنید. برای مثال اپلیکیشن‌های آنفالویاب توصیه نمی‌شود.
• نباید حتی در مواقع ضروری نیز از نسخه‌های غیررسمی تلگرام، اینستاگرام و واتساپ استفاده کنید.
• اگر برنامه‌ای دانلود کردید که به هنگام نصب آن با پیغام دسترسی‌های مشکوک مواجه شدید از ادامه فرآیند نصب جلوگیری به عمل آورید. در صورت نصب یک نرم افزار ابتدا بررسی کنید که دسترسی‌های آن شامل چه چیزهایی می‌شود و دسترسی‌های اضافی آن را محدود کنید.
• همچنین می‌توانید برای پیشگیری و جلوگیری از آلوده شدن گوشی به بدافزار، برنامه‌های حفاظت در برابر بدافزار نصب کنید تا به کمک شما بیایند.

رهایی از شر بدافزارها

ممکن است روی گوشی هوشمند شما تبلیغات زیادی وجود داشته باشد که از وجود آنها بیزار شوید و آزارتان دهد. اگر از دست تبلیغات این چنینی کلافه شده‌اید و دوست دارید هر چه سریعتر از شر آنها خلاص شوید، باید به فکر حذف آنها بیفتید. ممکن است برخی از بدافزارها میزان اینترنت شما را نیز به طور غیرعادی مصرف کند.

گفتنی است بدافزارها قادر هستند که به زیرساخت‌های امنیتی یک سیستم وارد شوند و به تمامی فعالیت‌هایی که در آن سیستم انجام می‌شود، دسترسی پیدا کنند. از جمله کارهایی که بدافزارهای تبلیغاتی می‌توانند انجام دهند می‌توان به نمایش پاپ-آپ‌های نامحدود، جاسوسی، حملات مرد میانی یا تغییر مسیر ترافیک شبکه، کند شدن سیستم و افزایش مصرف حجم ترافیک اشاره کرد.

خوشبختانه می‌توانید با حذف و پاک کردن برنامه‌های ناشناخته از روی گوشی خود و غیرفعال کردن نسخه‌های غیررسمی پیام رسان‌ها از روی گوشی خود تا حد زیادی جلوی مهاجمان را بگیرید. از طرفی برای اینکه بتوانید بدافزارهای تبلیغاتی را حذف کنید نیاز به ابزار مخصوصی دارید که خوشبختانه بسیاری از آنتی ویروس‌ها در استورهایی همچون گوگل پلی قرار دارند.

مقاله اصلی