اظهارنامه مالیاتی چیست؟

در پاسخ به سوال اظهارنامه مالیاتی چیست، باید گفت که اظهارنامه مالیاتی فرمی است که سازمان امور مالیاتی کشور، تهیه کرده و مودیان مالیاتی، باید هر ساله اطلاعات مالی خود را در آن وارد نموده و آن را به همراه صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، برای اداره مالیات مربوطه، ارسال نمایند در غیر این صورت، سازمان امور مالیاتی، اقدام به تنظیم اظهارنامه برآوردی، برای آن ها، خواهد نمود.

تکمیل و ارسال به‌موقع اظهارنامه مالیاتی، اهمیت ویژه‌ای دارد چرا‌که در صورت ارائه ندادن آن به سازمان، ممیزین مالیاتی میزان مالیات را تعیین کرده و افراد ملزم به پرداخت آن خواهند بود.

همچنین، اشخاص حقیقی تا پایان خرداد ماه سال 1403 فرصت دارند تا اظهارنامه مربوط به سال مالی 1402 را تکمیل کنند. ارائه دقیق و به موقع اظهارنامه مالیاتی ، نشان‌دهنده پایبندی به اصول شفافیت و صداقت مالی است و موجبات اطمینان سازمان‌های دولتی و مودیان احتمالی را فراهم می‌آورد.

لازم به توضیح است که اصولا، سازمان امور مالیاتی کشور، براساس این اظهار نامه های مالیاتی ، برگ تشخیص مالیاتی را صادر کرده و نحوه محاسبه مالیات مودیان را مشخص می نماید، مگر آنکه خلاف واقع بودن اظهارات مودیان مالیاتی برای سازمان امور مالیاتی کشور، احراز گردد.

چه اشخاصی موظف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی هستند؟

در این بخش به بررسی این موضوع می‌پردازیم که ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی شامل چه کسانی می‌شود؟

این بحث از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا کمک می‌کند تا هر شخص یا نهادی به درستی از وظایف قانونی خود آگاه شود. اشخاصی که موظف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی از طریق نرم افزار سامانه مودیان هستند عبارت‌اند از:

• کلیه اشخاص حقیقی که در ایران مشغول به فعالیت هستند و معاف از مالیات نیستند.
• کلیه اشخاص حقوقی که در ایران مشغول به فعالیت هستند و معاف از مالیات نیستند، مانند شرکت‌ها و ناشران.
• کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از کشور مشغول به کار هستند و درآمد آن‌ها از داخل ایران است.
• کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که خارج از کشور اقامت دارند ولی درآمد آن‌ها از فعالیت‌های داخل ایران است.
• کلیه اتباع غیر ایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی) که در ایران درآمد دارند، مشمول مالیات هستند.

در مقابل، شهرداری‌ها و سازمان‌های زیرمجموعه در استان‌ها، سازمان‌ها و نهادهایی که از بودجه عمومی دولت استفاده می‌کنند، کلیه موسسات و وزارت‌خانه‌ها، کارگران، صیادان، عشایر و شرکت‌های تعاونی دانش آموزی و دانشجویان از تسلیم اظهارنامه مالیاتی معاف هستند. این دسته‌بندی نشان‌دهنده طیف گسترده‌ای از افراد و نهادهایی است که تحت پوشش قوانین مالیاتی قرار می‌گیرند و نقش مهمی در ساختار مالیاتی کشور ایفا می‌کنند.

چند نوع اظهارنامه برای اعلام درآمد داریم؟

در نظام مالیاتی ایران، انواع مختلفی از اظهارنامه‌ها برای اعلام درآمد وجود دارد. توجه به جزئیات و انتخاب صحیح اظهارنامه، کلید موفقیت در فرآیند اظهارنامه مالیاتی و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی با سازمان امور مالیاتی است. انواع اظهارنامه‌ها عبارت‌اند از:

• اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی موضوع ماده صد و ده قانون مالیات‌های مستقیم
• اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی گروه اول ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم
• اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه دوم ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم
• اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه سوم ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم
• اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک ویژه اشخاص حقیقی که درآمد املاک دارند مستند بر ماده ۵۷ و ۸۰
• اظهارنامه مالیاتی انحلال شرکت طبق ماده ۱۱۴ و ۱۱۶ قانون مالیات‌های مستقیم

انتخاب دقیق نوع اظهارنامه بستگی به طبقه‌بندی فعالیت اقتصادی و ساختار حقوقی شخص یا شرکت دارد. استفاده از نرم افزار حسابداری شرکتی نه‌تنها در مدیریت مالی روزانه بلکه در تهیه و ارسال این اظهارنامه‌ها نیز به عنوان یک ابزار کارآمد عمل و به افراد و شرکت‌ها کمک می‌کند تا از دقت اطلاعات ارائه شده اطمینان حاصل کنند.

چگونه اظهارنامه مالیاتی تنظیم کنیم؟(چگونگی تنظیم اظهارنامه مالیاتی)

تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی در سال‌های اخیر دست‌خوش تغییرات فراوانی قرار گرفته است. تا پیش از سال ۱۳۹۱، فرآیند اظهارنامه مالیاتی به‌شکل کاغذی و با صرف زمان و هزینه قابل توجهی انجام می‌شد. با پیشرفت تکنولوژی و به منظور تکریم مودیان و تسهیل این فرآیند، سازمان امور مالیاتی اقدام به راه‌اندازی سامانه‌های الکترونیکی نمود تا امکان تکمیل و تسلیم اظهارنامه‌های مالیاتی به صورت اینترنتی فراهم آید. فرآیند ثبت اظهارنامه مالیاتی و ارسال اظهارنامه شامل مراحل زیر است:

• پیش‌ثبت نام شماره اقتصادی و دریافت کد رهگیری
• تایید اطلاعات پیش‌ثبت نام و دریافت پاکت نامه حاوی اطلاعات کاربری
• ثبت نام شماره اقتصادی و تایید اطلاعات ثبت نام
• دریافت و تکمیل اظهارنامه الکترونیک
• ارسال اظهارنامه و دریافت کد رهگیری
• دریافت و پرداخت قبوض پرداختی مالیات به‌صورت اینترنتی

چه مدارکی برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی مورد نیاز است؟

برای تهیه اسناد مالی همیشه نیاز به گردآوری مدارکی هست. در این قسمت برای شما از مدارکی صحبت می‌کنیم که در زمان تهیه اظهارنامه به آن‌ها نیاز خواهید داشت. مدارکی که برای تکمیل اظهارنامه نیاز دارید عبارت‌اند از:

• مجوزهای صادر شده از مراجع ذی صلاح برای شما
• اساسنامه و شرکت نامه و آخرین تغییرات اساسنامه و موضوع فعالیت شرکت
• اجاره نامه یا گواهی سند محل قانونی شرکت
• رونوشت کارت ملی و شناسنامه اعضای هیات مدیره و صاحبان امضا اسناد تعهد آور
• گواهی ترازنامه اشخاص حقیقی یا حقیقی
• صورت سود و زبان کلیه اشخاصی که مکلف به تنظیم اظهارنامه عملکرد هستند
• مبلغ درآمد و فروش داخل یا خارج از کشور
• گواهی‌های گردش حساب ممهور به مهر شعبه شرکت یا موسسه
• صورت بهای تمام شده کالاها یا خدماتی که ساخته شده و به فروش رفته
• کلیه قراردادهای شرکت یا موسسه با اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی یا دولتی
• مانده سود و زیان دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی
• شماره ثبت دفاتر قانونی و کد رهگیری
• سند مالیات‌های پرداخت شده که به تایید سازمان مالیاتی کشور برای کسر مالیات رسیده باشد
• کارت بازرگانی (در صورت وجود)
• کد کاربری، رمز عبور، کد رهگیری پیش ثبت نام برای ارسال اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی
• گواهی حساب‌های سال‌های قبل مودی مالیاتی برای بررسی ممیز اداره مالیات
• اسنادی مثل پرداختی‌های بیمه که به تشخیص اداره دارایی نیاز باشد

همچنین، در فرآیند تهیه اظهارنامه مالیاتی، ارائه اسناد و مدارک مالی دقیق و به‌روز بسیار حائز اهمیت است.

مراحل و فرایند اصلی تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی چیست؟

تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی با ثبت نام اقتصادی و دریافت کد رهگیری اولین گام را تشکیل می‌دهد. این فرایند که به دقت و اطمینان از انطباق با قوانین مالیاتی کمک می‌کند، شامل چندین مرحله کلیدی است :

1. پیش ثبت نام شماره اقتصادی و دریافت کد رهگیری
2. تایید اطلاعات پیش ثبت نام و دریافت پاکت نامه حاوی اطلاعات کاربری
3. ثبت نام شماره اقتصادی
4. تایید اطلاعات ثبت نام
5. دریافت و تکمیل اظهارنامه الکترونیک
6. ارسال اظهارنامه و دریافت کد رهگیری
7. دریافت و پرداخت قبوض پرداختی مالیات به صورت الکترونیک

پایان این فرآیند، با پرداخت الکترونیکی مالیات و اطمینان از ارسال صحیح اظهارنامه، به انجام می‌رسد و این سیستم به‌طورکلی به شفاف‌سازی و تسهیل در امور مالیاتی کمک شایانی می‌کند.