اختلال یادگیری در کودکان کلاس اول – نحوه تشخیص و درمان

آن‌ها ممکن است به راحتی حروف الفبا را از «الف» تا «ی» بخوانند، اما وقتی هر حرف را به‌صورت جداگانه از آن‌ها می‌پرسید گیج می‌شوند و قادر به نامگذاری صحیح نیستند. برخی دیگر ممکن است در شمارش با صدای بلند تا 100 مهارت داشته باشند اما قادر به نوشتن لیستی از اعداد به صورت درست روی کاغذ نباشند. برای برخی از کودکان نیز نوشتن خوانا غیرممکن است، حتی اگر دقیقاً بدانند چه می خواهند بگویند.

اگر کودک شما با چنین مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند، احتمالاً دچار اختلال یادگیری است. اختلالات یادگیری دسته‌ای از اختلالات هستند که بر نحوه پردازش اطلاعات توسط مغز تأثیر می‌گذارند و درک برخی از مفاهیم را دشوار می‌کنند.

کودکان دارای اختلالات یادگیری می توانند از هوش طبیعی یا حتی بالاتر از نرمال برخوردار باشند اما در بیان دانش خود مشکل دارند. ازآنجایی‌که تسلط بر برخی وظایف برای کودکان دارای اختلالات یادگیری بسیار دشوار است، اغلب دچار ناامیدی، عصبانیت، عزت نفس پایین و حتی افسردگی می‌شوند. فرزند شما ممکن است بداند که می‌خواهد چه کاری انجام دهد، چه چیزی بگوید یا بنویسد ، اما انجام آن مسیر مستقیمی برای او نیست.

انواع اختلالات یادگیری در مدرسه ابتدایی

اختلالات یادگیری اغلب به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• اختلالات گفتاری یا زبانی، مشکلات خواندن و نوشتن

• اختلالات مهارت‌های ریاضی

• طیفی از اختلالات دیگر، مانند مشکلات هماهنگی، مهارت‌های حرکتی یا حافظه

گاهی واضح است که کودک دارای نوع اختلال (ناتوانی) مانند نارساخوانی (اختلالی که توانایی خواندن را مختل می‌کند) یا اختلال محاسباتی (اختلالی که توانایی انجام محاسبات ریاضی را مختل می‌کند) است. اما معمولاً کودکان از ترکیبی از اختلالات مختلف رنج می‌برند.

علائم خطر مشکلات یادگیری در کلاس اولی ها

حدس زدن زیاد هنگام تلاش برای خواندن کلمات: وقتی کودکان با کلمه ای ناآشنا روبرو می شوند که قبلاً آن را حفظ نکرده اند، اغلب آن کلمه را حدس می زنند و هر چیزی را جایگزین می کنند، حتی اگر مزخرف باشد یا در نهایت معنی کلی را زیر سوال ببرد.

به عنوان مثال، کودک میخواهد متنی را بخواند که می‌گوید «تصویر خرگوش من» و آن را به‌عنوان «تکلیف خر گاو من» می‌خواند. علیرغم اینکه حدسش بی معنی است، ممکن است به خواندن ادامه دهد. این جایگزینی کلمه و حدس زدن به وضوح بر درک مطلب تأثیر می گذارد.

به طور مشابه، یکی دیگر از نشانه های قوی در کلاس اول دشواری در خواندن کلمات بی معنی است. به عنوان مثال، اگر کودک در تلفظ کلمات بی معنی مانند “گات” یا “موت” مشکل داشته باشد، این می تواند یک نشانه قوی باشد که کودک مشکلات اولیه “رمزگشایی” را تجربه خواهد کرد، که یک علامت هشدار دهنده مهم است.

اواخر کلاس اول – اوایل کلاس دوم

مشکل در کلمات با فرکانس پایین: برای کودکانی که در کلاس اول ابتدایی تا اوایل کلاس دوم هستند، خواندن می تواند به سرعت بسیار پر زحمت شود. به ویژه کلماتی که «فرکانس پایین» نامیده می شوند، مشکل ساز هستند. به عنوان مثال، کلماتی مانند «ارتعاش» و «سمساری» ممکن است چالش‌برانگیز باشند، زیرا اغلب شنیده نمی‌شوند. کودکی که مشکل رمزگشایی دارد نمی‌داند چگونه کلمات را به اجزای سازنده آنها تقسیم کند.

مشکل در نوشتن: دشواری در نوشتن و املا نیز از نشانه های هشدار دهنده هستند. پاسخ کودک به نوشتن متون با پایان باز، مانند “در مورد آخر هفته خود بنویس” می تواند نشانه خوبی برای چگونگی رشد کودک باشد. سوالاتی که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از: “آیا نوشتن فرآیندی پر زحمت است؟” “املای او چگونه است؟” “جملاتش چگونه تشکیل می شوند؟”

دشواری پیروی از دستورات: دشواری در پیروی از دستورالعمل‌ها اغلب یک پرچم قرمز قابل توجه است. چنین کودکانی به راحتی گیج می شوند و به زمان بیشتری نیاز دارند تا بفهمند چه چیزی از آنها خواسته می شود. این دشواری می تواند نشان دهنده مشکل در پردازش و درک زبان پایه باشد.

تسلط ضعیف در خواندن: زمانی که کودک در کلاس اول و اوایل کلاس دوم است، گوش دادن به نحوه خواندن او ضروری است تا تسلط اولیه او در خواندن را ببینید. خواندنش چگونه است؟ پر زحمت است یا روان؟ آیا مکث و تردیدهای زیادی دارد؟ آیا کلمات زیادی را به اشتباه جایگزین می کند که در متن داستان هیچ معنایی ندارد؟

به طور کلی علائمی که نشان‌دهنده ناتوانی‌های یادگیری در دانش‌آموزان کلاس اول تا سوم هستند عبارت‌اند از:

• مشکلات تلفظی

• مشکل در یادگیری حقایق یا مهارت‌های جدید

• مشکل در پیوند دادن ترکیب حروف با صداها

• در هنگام خواندن یا نوشتن به‌طور مداوم حروف و کلمات را اشتباه می‌گیرند (مثلاً از «ب» به‌جای «پ» استفاده می‌کنند یا از «سار» به‌جای «مار» استفاده می‌کنند)

• تایم توجه کوتاه

• مشکل در پیروی از دستورالعمل‌ها

• درک ضعیف از خودکار یا مداد

• هماهنگی فیزیکی ضعیف، مستعد برخورد به اشیا و زمین خوردن

اختلالات توجه به خودی خود ناتوانی یادگیری نیستند. اما کودکان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری اغلب مشکلات توجه نیز دارند.

چگونه می‌توانم فرزندم را ارزیابی کنم؟

تشخیص ناتوانی‌های یادگیری در کودکان زیر 6 یا 7 سال، موضوعی بحث‌برانگیز است؛ زیرا سرعت یادگیری کودکان خردسال به‌طور طبیعی بسیار متفاوت است.

اگر نگران توانایی‌های فرزندتان در خواندن، نوشتن، محاسبات یا گفتار هستید، با افرادی که با فرزندتان آشنا هستند، مانند معلمان او صحبت کنید. معلمان معمولاً در تشخیص علائم اولیه ناتوانی یادگیری ماهر هستند. اگر معلم فرزندتان قبلاً این موضوع را با شما در میان نگذاشته است، در بیان نگرانی‌های خود دریغ نکنید. همچنین می‌توانید با پزشک فرزندتان هم صحبت کنید.

اگر به نظر معلمان کودک، مشکلی در یادگیری فرزند شما وجود داشته باشد، باید به متخصص اختلالات یادگیری مراجعه کنید تا تست و معاینه شود. متخصص از فرزند شما می‌خواهد تا با استفاده از اسباب‌بازی‌ها و مواد آموزشی طراحی‌شده برای آزمایش، کارهای مختلفی را انجام دهد. معمولاً معاینه کودک چند ساعت طول می‌کشد.

اگر می بینید فرزندتان دچار مشکل است اجازه ندهید کسی به شما بگوید “صبر کنید و ببینید چه می شود” یا “نگران این موضوع نباشید”. صرف نظر از اینکه مشکلات فرزند شما به دلیل اختلال در یادگیری است یا خیر ، مداخله لازم است. با بررسی موضوع و اقدام مناسب، نمی توانید اشتباه کنید.

برای کمک به کودک مبتلا به اختلالات یادگیری چه باید کرد؟

اختلالات یادگیری دائمی هستند و از بین نمی‌روند. اما می‌توان کارهای زیادی برای کمک به فرزندتان برای جبران ناتوانی و یادگیری حل مشکل انجام داد. مطالب را می‌توان به روش‌های مختلف ارائه کرد و مهارت‌ها را می‌توان بارها و بارها در محیطی مناسب تمرین کرد. کودکان دارای ناتوانی‌های یادگیری می‌توانند یاد بگیرند و فقط برای یادگیری به صبر و حوصله شما نیاز دارند.

به‌عنوان والدین یکی از مهم‌ترین کارهایی که می‌توانید انجام دهید این است که از فرزند خود حمایت کرده و به تجربیات یادگیری مثبت کمک کنید. هدف این است که روی نقاط قوت فرزندتان تمرکز کنید. اگر فرزندتان با املا مشکل دارد اما حیوانات را دوست دارد، این علاقه را تشویق کنید و به او کمک کنید تا متخصص حیوانات شود. با تشویق مهارت‌های فرزندتان، به تقویت عزت نفس او کمک کنید. فعالیت‌هایی را با فرزندتان برنامه‌ریزی کنید که می‌دانید او می‌تواند انجام دهد و در آن موفق است.

سعی نکنید خودتان متخصص درمان ناتوانی‌های یادگیری باشید. وظیفه شما تشویق، محبت و صبر و جستجوی کارشناسانی است که مهارت‌های لازم برای کمک به یادگیری فرزندتان دارند. اگر اختلالات یادگیری در فرزند شما به‌طور رسمی تشخیص داده شده است، بهتر است جهت درمان به کلینیک های توانبخشی مخصوص مراجعه کنید و از روش‌های زیر برای درمان او استفاده کنید:

کلاس تقویتی، استفاده از امکانات خاص در کلاس درس،کاردرمانی، دارودرمانی و درمان‌های مکمل و جایگزین (برای اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید)

مشاوره و روانشناسی نیز مهم است. کودکان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری اغلب احساس شکست می‌کنند که این مسئله منجر به کاهش عزت نفس آن‌ها می‌شود. آن‌ها اغلب احساس ناامیدی می‌کنند و ناامیدی آن‌ها می‌تواند به خشم تبدیل شود. آن‌ها همچنین مستعد افسردگی هستند.

والدین باید یاد بگیرند که چگونه با طغیان‌های عاطفی فرزندشان کنار بیایند. بنابراین در صورتی که فرزندتان دچار عصبانیت یا غم است، کنار او بمانید و به او بگویید دوستش دارید و می‌دانید همه چیز برایش سخت است. به او نشان دهید مجبور نیست به تنهایی بار مشکلات را به دوش بکشد و مبارزه کند بلکه شما همیشه برای کمک کنار او خواهید بود.

به یاد داشته باشید که مراقب خود نیز باشید. پدر و مادر بودن کودکی با مشکلات یادگیری استرس‌زا است. بسیاری از سازمان‌های معلولین نیز گروه‌های حمایتی و مشاوره‌ای برای والدین تشکیل می‌دهند تا به بیان مشکلات و احساسات خود بپردازند.

جمع‌بندی

اختلالات یادگیری بر نحوه پردازش اطلاعات توسط مغز تأثیر می‌گذارند و درک برخی از مفاهیم را دشوار می‌کنند. کودکان کلاس اولی مبتلا به این اختلالات اغلب در خواندن، نوشتن و محاسبات ریاضی دچار مشکلاتی می‌شوند و درک این مهارت‌ها برای آن‌ها چالش‌برانگیز است. اختلالات یادگیری مشکلی دائمی هستند که درمان آن‌ها به جبران ناتوانی‌های کودک کمک می‌کند. بنابراین اگر فکر می‌کنید فرزند شما از اختلالات یادگیری رنج می‌برد، بهتر است به یک کلینیک توانبخشی مراجعه کنید و از خدمات توانبخشی خاص درمان اختلالات یادگیری استفاده کنید.