آیا نرخ بهره بین بانکی با شما هم ثابت می‌ماند

معمای نرخ بهره بین بانکی: آیا پایداری به معنای ثبات است

نرخ بهره بین بانکی، که شاخص مهمی در اقتصاد کشور محسوب می‌شود، در پایان هفته دوم تیرماه (۱۲ تیرماه) برای دومین هفته متوالی در کانال ۲۳.۹۸ درصد ثابت ماند. این ثبات، پس از نوسانات جزئی در ماه‌های اخیر، اکنون توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.

نوسانات اخیر نرخ بهره بین بانکی

در ابتدای سال جاری، نرخ بهره بین بانکی با ۲۳.۹۶ درصد آغاز شد. در هفته دوم فروردین ماه با کاهش جزئی به ۲۳.۹۵ درصد رسید و تا پایان هفته سوم در همین سطح باقی ماند. در آخرین هفته فروردین، اندکی افزایش یافت و به ۲۳.۹۶ درصد رسید. اوایل اردیبهشت، شاهد جهش کوچکی به ۲۳.۹۸ درصد بودیم، اما در سه هفته پس از آن، هر هفته ۰.۰۱ درصد کاهش یافت و در پایان اردیبهشت به ۲۳.۹۵ درصد رسید. با شروع خرداد ماه، نرخ دوباره با افزایش ۰.۰۲ درصدی به ۲۳.۹۷ درصد صعود کرد و در هفته‌های دوم و سوم خرداد به ۲۳.۹۸ درصد رسید. این نرخ برای دو هفته در همین محدوده ثابت ماند و در پایان هفته چهارم خرداد با کاهش ۰.۰۱ درصدی به ۲۳.۹۷ درصد رسید. اما در نهایت، در هفته‌های نخست و دوم تیرماه سال جاری، با افزایش ۰.۰۱ درصدی، مجدداً به کانال ۲۳.۹۸ درصد بازگشت و در این نقطه تثبیت شد.

یک دهه ثبات در نزدیکی ۲۴ درصد

نکته قابل توجه این است که از آذرماه سال ۱۴۰۳، نرخ بهره بین بانکی به کانال ۲۳.۹ درصد وارد شده و از آن زمان تاکنون در همین محدوده، نزدیک به ۲۴ درصد، در نوسان بوده است. اگرچه این نرخ در دی و بهمن ماه سال گذشته به ۲۳.۹۸ درصد هم رسید، اما هرگز از مرز ۲۴ درصد عبور نکرده است. این پایداری در چند ماه اخیر، آن را در نزدیک‌ترین فاصله با کانال ۲۴ درصد تثبیت کرده است.

بازار بین بانکی چیست و چرا اهمیت دارد

بازار بین بانکی، بازاری حیاتی برای مبادلات مالی میان بانک‌ها و سایر مؤسسات اعتباری است. این بازار نقشی کلیدی در اعمال سیاست‌های پولی بانک مرکزی ایفا می‌کند و از عمق و حجم معاملات بالایی برخوردار است. اهداف اصلی آن شامل:

کاهش اضافه برداشت بانک‌ها: از استقراض بی‌رویه بانک‌ها از بانک مرکزی جلوگیری می‌کند.

مدیریت نقدینگی: به بانک‌ها کمک می‌کند تا نقدینگی خود را به درستی مدیریت کنند.

کنترل تورم و رشد اقتصادی: ابزاری برای بانک مرکزی جهت کنترل نقدینگی در کشور و به تبع آن، تورم و رشد اقتصادی است.

دو کاربرد مهم این بازار

اعمال سیاست‌های پولی بانک مرکزی: بانک مرکزی از طریق تغییر نرخ سود در این بازار، اهداف پولی خود را دنبال می‌کند.

تامین مالی بانک‌ها: بانک‌ها و مؤسسات اعتباری می‌توانند از طریق این بازار، نیازهای مالی یکدیگر را تامین کنند.

حجم معاملات در این بازار بسیار بالاست و تاثیر زیادی بر نرخ سود دارد. نرخ سودی که بانک مرکزی هفتگی اعلام می‌کند، بر اساس میانگین موزون معاملات بین بانکی روزانه به دست می‌آید.

تاریخچه و نظارت

بازار بین بانکی در ایران رسماً از تیرماه ۱۳۸۷ فعالیت خود را آغاز کرد. نظارت کامل و تعیین نرخ سود این بازار بر عهده بانک مرکزی است که در پایان هر هفته (پنج‌شنبه) نرخ بهره بین بانکی را به صورت رسمی اعلام می‌کند.

سایر نرخ‌های ثابت

همچنین، در پایان هفته جاری، حداقل نرخ توافق بازخرید نیز مانند سال گذشته ۲۳ درصد، نرخ اعتبارگیری قاعده‌مند ۲۴ درصد و نرخ سپرده‌گذاری قاعده‌مند ۱۷ درصد، به صورت ثابت اعلام شده‌اند.

بررسی روند نرخ بهره در سال‌های اخیر

آنچه که آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد، نرخ بهره بین بانکی در دو سال گذشته (سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳) در کانال ۲۳ درصد حفظ شده است. این در حالی است که در سال ۱۴۰۱، نرخ بهره بین بانکی نوسانات بیشتری را تجربه کرد و در دامنه‌های ۲۰.۳ تا ۲۳.۱ درصد متغیر بود که بیشترین تغییرات را در سال‌های گذشته نشان می‌دهد.